Szalona
Szalona jest jedną z najwybitniejszych dzieł stworzonych przez Kraszewskiego. Tytułowa bohaterka jest młodą, wyemancypowaną kobietą XIX stulecia. Szokuje krótko obciętymi włosami, studiami na uniwersytecie, inteligencją i ciętym językiem. Ponadto przyciąga mężczyzn swoją nietypową urodą. Odważnie łamie typowe reguły zachowań i do końca pozostaje wierna swoim ideałom.
Fabuła powieści oparta została na dość schematycznym zderzeniu dwóch obcych sobie światów. Zaściankowego, wychowanego w tradycji mieszkańca dworu szlacheckiego i właśnie szalonej dziewczyny, Zoni. Młody mężczyzna, Ewaryst Dorohub, traci głowę dla niezwykłej Zoni Raszkówny, choć na początku znajomości próbował ją nawracać na przyjęty społecznie sposób zachowania młodej damy. Ewaryst tak bardzo długo ukrywał swój romans z Zonią przed swoimi rodzicami. Wiedział, że nie zaakceptują oni nieślubnego związku z kobietą. Natomiast Zonia dla zasady odmawiała małżeństwa - wierzyła tylko w związki uczuć. Tłumaczyła Ewarystowi, że poświadczenie na piśmie niczego nie zmieni - jeśli przestanie go kochać, po prostu odejdzie. Zonia była świadomą siebie kobietą, która wie czego pragnie. Zanim jeszcze zakochała się w Ewaryście, umarło jej nieślubne dziecko. Zonia na każdym kroku była doświadczana przez życie, jednak każdemu nieszczęściu dzielnie stawiała czoło. Ostatecznie, z miłości do Ewarysta, widząc jak się on męczy w nieślubnym związku, że nie może wyzwolić się z wyrzutów sumienia w stosunku do swoich rodziców, postanowiła go opuścić. Wyjechała do Francji, gdzie wzięła udział w rewolucji. Uniknęła śmierci przez szczęśliwy zbieg okoliczności. Pozostała w Paryżu już na stałe i redagowała tam republikański dziennik. Wybrała życie już bez mężczyzny u swego boku. Zonia, kobieta samotna z wyboru, czuła się spełniona w życiu, ponieważ do końca pozostała sobą, choć świat uznał ją za szaloną.
Zobacz pełny opis| Odpowiedzialność: | Józef Ignacy Kraszewski ; [opracowanie tekstu, noty wydawniczej i słowniczka Barbara Górska]. |
| Seria: | Dzieła : powieści obyczajowe / Józef Ignacy Kraszewski |
| Hasła: | Bliskie związki międzyludzkie Emancypacja kobiet Konflikt pokoleń Rodzeństwo Powieść obyczajowa Literatura polska |
| Adres wydawniczy: | Kraków ; Wrocław : Wydawnictwo Literackie, 1986. |
| Opis fizyczny: | 297, [3] strony ; 20 cm. |
| Forma gatunek: | Książki. Proza. |
| Powstanie dzieła: | 1879 r. |
| Twórcy: | Górska, Barbara. (1951- ). Opracowanie |
| Powiązane zestawienia: | |
| Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki |
| Dodaj recenzje, komentarz | |
| Inne pozycje z serii |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki:
Nowości z działu Obyczajowa:
Dodaj komentarz do pozycji:
Serie (cykl) Dzieła / Józef Ignacy Kraszewski można czytać w dowolnym porządku:
| Barani Kożuszek : opowiadanie historyczne z końca XVIII w.Tematem utworu są losy autentycznego warszawskiego żebraka, zwanego Barani Kożuszek, choć postać literacka ta niewiele ma wspólnego z rzeczywistą. Kreśląc historię życia Baraniego Kożuszka, pisarz przedstawił równocześnie obraz Polski latach 1790-94 ukazując charakterystyczne postacie warszawskie z końca XVIII wieku na tle [...] |
| Bracia rywale : obrazy społeczeństwa wiejskiego z XVIII wiekuAkcja powieści toczy się w XVIII wieku, za czasów Augusta III.Piękna i bystra Konstancja Rewnowska rozkochuje w sobie dwóch braci: Wacka i o rok młodszego Wicka. Świadoma ich rywalizacji o jej względy postanawia, że żadnemu z nich nie odda ręki. Ale co innego plany, a co innego życie... |
| Cet czy licho : powieść historyczna z końca wieku XVIINa szerokim tle historyczno-obyczajowym umieścił autor anegdotę o rywalizacji dwóch braci o piękną kasztelankę i o "dekrecie" królewskim, który to współzawodnictwo miał rozstrzygnąć. W ten sposób wątek historyczny został organicznie związany z wątkiem anegdotycznym, miłosnym. Ten ostatni oparty jest na częstym w twórczości [...] |
| Dola i niedola : powieść z ostatnich lat XVIII wiekuHistoria kariery życiowej ubogiego, lecz ambitnego szlachcica z Podlasia. Utrata znaczenia sprawia, że bohater zaczyna krytycznie oceniać swoje postępowanie i zmienia tryb życia. |
 | Dziecię starego miasta : obrazek narysowany z natury"Dziecię Starego Miasta" ukazuje wypadki przedpowstaniowe w Warszawie w 1861 r. W powieści kreuje pisarz na bohatera literackiego syna owocarki ze Starego Miasta, a bohaterem zbiorowym czyni lud warszawski, którego patriotyzm i poczucie sprawiedliwości społecznej wywodzą się z tradycji Kościuszkowskich. |
| Ewunia : opowiadanie z końca XVIII wieku ; Pomywaczka : obrazek z końca XVIII wiekuKsiążka zawiera dwa opowiadania. Główną bohaterką pierwszego opowiadania jest Ewunia podczaszanka, panna do wzięcia - młoda, piękna i bogata. I jak to w romansach bywa - ojciec szuka dla swej córki dobrego kandydata na męża. W drugim poznajemy tajemniczą dziewczynę, podopieczną księcia Józefa Poniatowskiego. |
| Hołota : powieść współczesna. T. I-IIZ wysokości pałacu państwa Manczyńskich hołotą jest rodzina starego sługi, plenipotenta nieboszczki podkomorzyny- Jakuba Zarzeckiego. Hołota mieszka w ruderze za płotem ogrodu pałacowego w skrajnej biedzie. Podkomorzyna Manczyńska nie zdążyła bowiem przed śmiercią zabezpieczyć losu swemu plenipotentowi. Zdążyła natomiast [...] |
 | Hrabina CoselAkcja powieści rozgrywa się w Saksonii na początku XVIII w. Autor opisuje dzieje tragicznej miłości Anny Hoym - hrabiny Cosel do króla Augusta II Mocnego z saskiej dynastii Wettinów. Nie będę streszczać powieści, w recenzji pragnę skupić się na podstawowej problematyce, którą autor porusza.Powieść ta jest przede wszystkim bogatym [...] |
| Jak się pan Paweł żenił i jak się ożenił ; Klin klinemHistoria życia pana Pawła, zatwardziałego kawalera, opowiedziana z dużym poczuciem humoru, obfituje w szereg niespodzianek i zabawnych komplikacji. Umiejscowiona w środowisku średnio zamożnej szlachty, a więc w środowisku najlepiej autorowi znanym, daje mu okazję do wielu trafnych obserwacji o charakterze obyczajowym. "Klin klinem" to [...] |
| Kamienica w Długim Rynku : powieśćPoprzez dzieje pięknej, stylowej, zabytkowej kamienicy w Gdańsku ukazana historia kilku pokoleń obywateli tego miasta - jako prolog powieści, która rozgrywa się w drugiej połowie XIX wieku i przyciąga uwagę czytelnika sensacyjną fabułą poszukiwania rodowego skarbu. W tle prozaicznych, choć interesująco ukazanych sposobów tworzenia [...] |
 | Kawał literata ; ZadoraNa podstawie losów Jacka Zadorskiego autor przedstawia mentalność szlachty polskiej końca XVIII w., a zwłaszcza jej stosunek do chłopów. Tytułowy bohater musi ukrywać swoje chłopskie pochodzenie, ponieważ żyje w świecie szlachty i magnaterii. Ujawnienie prawdziwych korzeni mogłoby go narazić na społeczne wykluczenie, a nawet na [...] |
| Klasztor : opowiadanieSmutna powieść z czasów stanisławowskich. Historia upadku człowieka, który z pana pełną gębą stał się żebrakiem. Przejmująca opowieść o tym, że niezbadane są wyroki boskie; nigdy nie wiadomo, kiedy los obróci się przeciwko temu, który z niego drwi. Jednocześnie też autor wyróżnia tu pokorę, wytrwałość i szczerość; [...] |
| Lalki : sceny przedślubneHrabia Filip Zebrzydowski czując zbliżającą się śmierć, pragnie doprowadzić do skutku planowany od dawna związek swojego bratanka Romana z baronówną Lolą Wilmshofen. Stary hrabia nie ma jednak łatwego zadania, bo młodzi ludzie których chce skojarzyć, to właściwie... lalki wykrojone według wzorowych modeli, lalki piękne, [...] |
 | Latarnia czarnoksięska : obrazy naszych czasów. Seria 1Latarnia czarnoksięska - wydana w latach 1843-1844 powieść społeczno-obyczajowa Józefa Ignacego Kraszewskiego, napisana w tzw. wołyńskim okresie jego życia. Powieść jest dwuczęściowa i zawiera Serię pierwszą, której akcja toczy się na Wołyniu oraz Serię drugą, której akcja toczy się w Warszawie. Bohaterem obydwu części jest [...] |
| LublanaLakoniczną acz bardzo trafną charakterystykę "Lublany" zawarł Wincenty Danek w stwierdzeniu: "Jest to odbitka z kliszy "Starej baśni", ale należałby się tej powieści raczej tytuł jej poprzedniczki, bo została napisana niemal całkowicie w konwencji baśniowej i przypomina klechdę ludową czy bylinne opowiadanie". Na całość powieści [...] |
| Ładny chłopiecHistoria kariery i upadku pięknego młodzieńca, Bolesława Tanczyńskiego, który w Warszawie lat siedemdziesiątych XIX wieku dąży do osiągnięcia sukcesów towarzyskich i finansowych, mając jako jedyny kapitał urodę, spryt i tupet. Piękny i próżny syn ekonoma wykorzystuje powszechny snobizm i podaje się za hrabiego Tęczyńskiego. [...] |
| Macocha : powieść z XVIII wiekuCzasy panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. W odludnym, starym zamczysku położonym w odciętym od świata rejonie Wołynia mieszka zamożny pan Salomon Dobek. O nim i jego przodkach miejscowi opowiadają tajemnicze i przerażające legendy. Szczególnie straszne tajemnice mają kryć lochy zamczyska. Na dynamicznie prowadzonej [...] |
 | Męczennicy. Cz. 1, Na wysokościach : obrazy życia współczesnegoPowieść J.I.Kraszewskiego "Męczennicy" składa się z dwóch części. Pierwsza nosi tytuł "Na wysokościach", druga "Marynka". Są to dwie odrębne powieści związane tylko wspólnym tytułem. W pierwszej - poznajemy tragiczną historię młodego nauczyciela warszawskiego, który jest "męczennikiem" wiernej, samotnej i nieszczęśliwej [...] |
| Na cmentarzu - na wulkanie : powieść współczesnaNa słynnym pizańskim cmentarzu Campo Santo i podczas wycieczki na Wezuwiusz przypadek łączy ze sobą grupkę osób, które postanawiają przedstawić koleje swego życia z bezwzględną szczerością. Snuje się więc opowieść o losach ludzi różnych narodowości, zainteresowań i poglądów. Szczególnie bogato jest tu reprezentowany świat [...] |
| Na królewskim dworze : czasy Władysława IVRzeczpospolita Obojga Narodów w ostatnich latach panowania króla Władysława IV Wazy. Są to również ostatnie lata blasku, chwały i świetności Państwa Polskiego. Już wkrótce rozpęta się kozacka zawierucha, a wojny szwedzkie, moskiewskie, kozackie i tureckie przypieczętują polityczny upadek państwa.Władysław IV podejmuje próbę [...] |
| Pan major ; Na wschodzie"Pan major" - jest to historia zalotów podstarzałego majora do młodziutkiej siostrzenicy pułkowego kolegi ogarniętego manią antykwarską. Zabawno-sentymentalna fabuła, rzucona na tło XIX-wiecznego Krakowa, charakterystyczne typy, aura starych uliczek i mrocznych kamienic tworzą z "Pana majora" książkę pełną swoistego wdzięku. [...] |
| Papiery po Glince : opowiadanie z życia Radziwiłła "Panie Kochanku"Obrosła legendą, znana z wielu anegdot przekazanych przez narodową tradycję i z utworów literackich postać księcia Karola Radziwiłła "Panie Kochanku" stała się również przedmiotem zainteresowania Kraszewskiego. Tego przedstawiciela najpotężniejszej rodziny magnackiej w dawnej Polsce uczynił bohaterem kilku swoich powieści, m.in. [...] |
| Powrót do gniazda : powieść z podań XVI w.Tekst oparto na pierwodruku z 1874 r.Akcja tej powieści rozgrywa się w połowie XVI w. Jest to okres, kiedy w Niemczech rozwija się nowy prąd społeczno-religijny, zwany reformacją. Nowe idee rozprzestrzeniają się następnie w całej Europie, w tym także na ziemiach polskich.Na początku utworu czytelnik poznaje głównego bohatera, którym [...] |
| Przed burzą : sceny z roku 1830"Przed burzą" - powieść ukazująca obraz Warszawy w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch powstania listopadowego. Z jednej strony terror zaborcy, z drugiej zróżnicowane postawy Polaków. Od lojalistycznie nastawionych warstw wyższych, poprzez opozycyjną w zasadzie szlachecką prowincję i mieszczaństwo żywiące naiwną nadzieję na [...] |
| Skrypt FlemingaAkcja utworu rozgrywa się w latach 1718-1724. Są to czasy panowania saskiego monarchy Augusta II Mocnego z dynastii Wettynów, dziedzicznego władcy Saksonii i elekcyjnego króla Rzeczpospolitej. Jednym z warunków porozumień kończących tzw. "konfederację tarnogrodzką" z 1716 r. jest oddanie komendy polskich wojsk cudzoziemskiego autoramentu [...] |
 | Starosta warszawski : obrazy historyczne z XVIII wiekuLosy Bruhla są nicią przewodnią, łączącą ze sobą różne wydarzenia opisane w powieści. Losy te w powieści ograniczyły się głównie od lat 1760-1764, a ich momenty najważniejsze to małżeństwo, próba usunięcia z sejmu, pozbawienie godności i stanowisk w czasie bezkrólewia, wreszcie przywrócenie tych godności przez Stanisława [...] |
| Starosta warszawski : obrazy historyczne z XVIII wiekuLosy Bruhla są nicią przewodnią, łączącą ze sobą różne wydarzenia opisane w powieści. Losy te w powieści ograniczyły się głównie od lat 1760-1764, a ich momenty najważniejsze to małżeństwo, próba usunięcia z sejmu, pozbawienie godności i stanowisk w czasie bezkrólewia, wreszcie przywrócenie tych godności przez Stanisława [...] |
| Sto diabłów : mozaika z czasów Czteroletniego SejmuSto diabłów to powieść o czasach stanisławowskich. Mimo iż jest to powieść historyczna informacji konkretnych i dokładnych nie ma tu zbyt wiele. Autor opisuje osiemnastowieczną Warszawę, zwyczaje jej mieszkańców, obyczajowość ale nie to jest najważniejsze. Czytelnik znajdzie w tej powieści romans, przygodę, intrygi, pojedynki i [...] |
| Syn marnotrawny : opowiadanie z końca XVIII wiekuPrzygody panicza hulaki i marnotrawcy, sprawy marnotrawstwa, wydziedziczenia syna przez bogatego ojca, poprawy syna i powrotu jego do rodzinnego domu oraz związane z tym rozmaite przygody miłosne są zagadnieniami obyczajowymi właściwymi wszystkim czasom, od starożytności do dni dzisiejszych. Kraszewski swego wojewodzica Wicka umieścił w [...] |
| SzalonaSzalona jest jedną z najwybitniejszych dzieł stworzonych przez Kraszewskiego. Tytułowa bohaterka jest młodą, wyemancypowaną kobietą XIX stulecia. Szokuje krótko obciętymi włosami, studiami na uniwersytecie, inteligencją i ciętym językiem. Ponadto przyciąga mężczyzn swoją nietypową urodą. Odważnie łamie typowe reguły zachowań [...] |
| Śniehotowie : legenda z XVIII wieku, spisana z opowiadaniaAkcja tej powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego rozgrywa się na Polesiu w II połowie XVIII wieku.Właścicielem majątku w Rozwadowie jest pan Jan Śniehota. To człek ponury, wybuchowy, czasami okrutny. Nie cieszy się poważaniem sąsiadów i mieszkańców najbliższej okolicy. Ludzie stronią od niego i boją się go. Krążą na jego temat [...] |
 | Z siedmioletniej wojny : opowiadania historyczneKraszewski po mistrzowsku przedstawił w powieści zakamarki życia dworskiego, ową atmosferę intryg, ambicji i zawiści, obyczaj, moralność i życie światowe sfer rządzących. Autor ukazał kryzys państwa, konsekwencje nie liczącej się z interesem narodu polityki absolutystycznego monarchy i dworskiej kamaryli. Kraszewski zainteresował [...] |
 | Z siedmioletniej wojny : opowiadania historyczneNa zainteresowanie pisarza wspólną historią Saksonii i Polski wpłynęło niewątpliwie jego osiedlenie się i długotwrały pobyt w Dreźnie, z możliwością korzystania z tamtejszych materiałów archiwalnych oraz znajomością z autopsji miejsc związanych z przeszłością. Niezależnie od tego sama epoka XVIII stulecia mogła fascynować [...] |
| ŻeligaUtwór opowiada o ciekawych, a nawet niesamowitych losach bohatera o pseudonimie Żeliga, pochodzącego prawdopodobnie z rodu Lubomirskich, postaci historycznie uprawdopodobnionej. Dzieje życia tejże postaci stworzyły J.I. Kraszewskiemu duże możliwości do przedstawienia bogatej panoramy XVIII-wiecznej obyczajowości. |